Poeci Awangardy Krakowskiej skupiali się wokół czasopisma “Zwrotnica”, które ukazywało się w latach 1922-23 i 1926-27 w Krakowie. Teoretykiem i jednym z poetów grupy był Tadeusz Peiper.
W tym tekście przeczytasz:
Człowiek i cywilizacja
Twierdził on, że wiek XX całkowicie zmienił oblicze świata zarówno w sensie cywilizacyjno-technicznym, jak i społecznym. Zdaniem Peipera człowiek powinien uczestniczyć w tym wielkim nurcie przemian. Uczestnictwo to powinno objąć wszystkie dziedziny życia, przemienić ludzką wrażliwość, uczuciowość i wyobraźnię.
Także nowoczesna sztuka powinna brać udział w tworzeniu nowych form życia, nowego modelu człowieka, powinna likwidować przedział, jaki wytworzył się między osiągnięciami cywilizacyjnymi a nieumiejętnością psychicznego dostosowania się do nich. Jego słowa-hasła to: “miasto, masa, maszyna”.
Szybki rozwój techniki, ciągłe udoskonalanie maszyn, urbanizacja i industrializacja witane były z radosnym optymizmem. Idealnym modelem takiego świata było społeczeństwo traktowane jako doskonale działający organizm, owa jednorodna “masa”.
Założenia formalne Awangardy Krakowskiej
Peiper odrzuca natchnienie, wypowiada się przeciwko wolnej grze wyobraźni, twierdząc, że poeta powinien być rzemieślnikiem, osobowością roboczą. Rym regularny uznany został za niezbędny element nowej poezji, ale był oddalony o pięć, sześć wersów, odpowiadając w ten sposób metodzie kojarzenia odległych pojęć.
Przedstawiciele awangardy:
- Julian Przyboś,
- Adam Ważyk,
- Jan Brzękowski.
Lektura dodatkowa:
– S. Jaworski, “Awangarda”, Warszawa 1992
