Satyra jest to utwór literacki, posługujący się dowcipem, ironią, kpiną lub szyderstwem, by wyrazić krytyczny stosunek do przedstawianych zjawisk,ośmieszyć ludzkie wady, obyczaje, postawy światopoglądowe. Krasicki jest autorem 22 satyr. Piętnują one i demaskują pasożytniczy charakter życia szlachty, pokazują przejawy upadku moralnego klasy panującej. Do tzw. satyr portretowych należą “Żona modna” i “Pijaństwo“.
Satyra należała w czasach oświecenia do rozpowszechnionych utworów literackich. Atakując wady społeczeństwa, zdrożność obyczajów, niesprawiedliwość stosunków społecznych. Włączała się ona w nurt literatury krytycznej nasyconej troską obywatelską i poczuciem odpowiedzialności społecznej. Satyry Krasickiego rozprawiają się przede wszystkim z przejawami zepsucia wielkomiejskiego, z marnotrawstwem, z lenistwem, karciarstwem, lekkomyślnym naśladowaniem cudzoziemskich wzorów.
Zawierają też krytykę życia dworskiego, ale poza tym godzą w upodobania sarmackie, w pijaństwo i jego skutki, w konserwatyzm myślenia politycznego, w nieludzkie obchodzenie się panów ze sługami, słowem we wszystko, co stanowiło przedmiot troski patriotów i było tematem ich działalności publicystycznej.
“Satyra prawdę mówi, względów się wyrzeka.
Wielbi urząd, czci króla, lecz sądzi człowieka”
Ten fragment wzięty z satyry “Do króla” dobrze oddaje charakter satyr Krasickiego.
Krasicki pisał w “Satyrach” o wadach polskiego społeczeństwa. Pisał o głupocie szlachty, o jej przywarach. Krasicki widział, że bezmyślne działanie szlachty doprowadzi do ruiny kraju. Potępiał szlachtę za to, że nie umie się połączyć i porozumieć w sprawach ważnych dla kraju i przez to Polska powoli staje się słabsza i uzależnia od mocniejszych sąsiadów, którzy już ingerują w jej sprawy.
Zobacz również inne streszczenia lektur szkolnych na naszych stronach!
