Streszczenie: Fortepian Szopena
Streszczenie: Fortepian Szopena

Fortepian Szopena” związany jest z kategorią tragizmu u Norwida. Tragiczność w tym wierszu łączy się z realnym i symbolicznym zarazem aktem niszczenia wielkiej wartości.

W poemacie ukonkretnieniem tej wartości jest “sprzęt podobny do trumny” – fortepian, na którym grywał Chopin w czasach warszawskich. Fortepian ten został wyrzucony na bruk z okien pałacu Zamoyskich w czasie akcji odwetowej wojska po zamachu na cesarskiego namiestnika w Królestwie Polskim – gen. Berga. Muzyka Chopina jest przedstawiona przez Norwida jako ziemskie dopełnienie piękna doskonałego. Ma ono siłę podnoszenia rzeczywistości do ideału, przemieniania jej w byt doskonały.

Takiej transformacji doznała w muzyce Chopina Polska i polskość. W poemacie zarysowuje się tragiczny i wieczny konflikt między pięknem doskonałym, pojmowanym przez Norwida jako dobro, a historią, życiem, realnością – skażonymi przez zło, małość, przez “brak”, wedle określenia samego poety. Reprezentantami tego zła są w poemacie właśnie żołnierze ciskający na bruk fortepian. Ale w tym momencie dochodzi w poemacie do głosu norwidowska ironia. Powoduje ona, że efekt czynu mija się z intencjami, że zniszczenie rzeczy nie jest równoznaczne z zagładą wartości.

Zakończenie uderza w ton triumfu: “Ciesz się, późny wnuku…/ Jękły głuche kamienie:/ Ideał – sięgnął bruku – -“. Tę wspaniałą i tajemniczą formułę można rozumieć jako pogodzenie piękna doskonałego i realności, wtopienie się ideału w życie, odkupienie zła przez symboliczny akt cierpienia, wreszcie można ją także zinterpretowac jako zejście Chopina w lud.

Nastroje i tempo poszczególnych fragmentów i cząstek poematu:

I i II – tempo powolne; smutek i refleksja wypływający ze wspomnienia; zestawienie Chopina z lirą Orfeusza;

III – bardzo dynamiczne tempo – wykrzyknienia; nastrój podniosły (hymn pochwalny); obraz Chopina jak kutej w marmurze postaci; alabastrowa ręka porównana z klawiaturą z kości słoniowej;

IV – ton patetyczny;

V – obraz Polski w muzyce Chopina; nastrój radości;

VI – uczucie załamania, zawiedzenia – pogłos dźwięków fortepianu;

VII – nastrój podziwu; zwrotka o sztuce, literaturze, dramacie; poszukiwanie odpowiedzi na pytanie, czym jest sztuka; pozorny dialog, który przechodzi w monolog;

VIII – obraz Warszawy ogarniętej zapałem rewolucyjnym;

IX – zryw – wyrzucenie przez Rosjan z okna zamku fortepianu; pokazanie ogromu wojsk rosyjskich, jęku wdów, żałoby; tempo przyśpieszone, bardzo dynamiczne – krótsze wersy;

X – obraz fortepianu porównany z ciałem Orfeusza rozrywanym przez Menady.

Zobacz również inne streszczenia lektur szkolnych na naszych stronach!

Streszczenie: Fraszki
Streszczenie: Ferdydurke