Impresjonizm – prądy, kierunki, filozofia
Impresjonizm – prądy, kierunki, filozofia

Impresjonim pochodzi od francuskiego słowa “impression” – wrażenie. Kierunek w malarstwie ukształtowany we Francji w drugiej poł. XIX w, mający swoje odpowiedniki w literaturze, m.in. w poezji P. Verlaine’a. Przedstawiciele impresjonizmu przedstawiali świat tak, jak on się zarysowuje w procesie poznawania, postrzegania.

Zadaniem sztuki impresjonistycznej jest przedstawienie przelotnych wrażeń, gdyż nie ma możliwości dotarcia do obiektywnej prawdy o rzeczywistości, a poznawanie świata ogranicza się do subiektywnych, przypadkowych odczuć napotkanych zjawisk; stąd w obrazach impresjonistów świadome zacieranie konturów malowanych przedmiotów, stosowanie obok siebie jasnych barw, by wywołać wrażenie nieustającej zmienności; malowali oni znakomite, urokliwe pejzaże, przeniknięte jasnym światłem; szukali tematów dotąd rzadko spotykanych w malarstwie, których dostarczała im ulica, kabarety i kawiarnie, gdzie tętniło życie naturalne i prawdziwe.

Cechy malarstwa impresjonistycznego:

  • próba uchwycenia chwilowego wrażenia optycznego;
  • subiektywizm;
  • nowy warsztat malarski: 8 jasnych kolorów;
  • eliminacja z obrazu jednolitej plamy;
  • operowanie światłocieniem, grą świateł;
  • nowa tematyka: miejska codzienność;
  • wyjście w plener.

W poezji charakterystyczna metoda kompozycji wiersza, zespół luźnych obrazów bądź refleksji odzwierciedlających zmienne wrażenia twórcy, utrwalanie przelotnych wrażeń. Artysta może utrwalić tylko swoje przelotne wrażenie, moment, bo świat jest zmienny. Przedstawiciele impresjonizmu w malarstwie: E. Manet, C. Monet, P.A. Renoir, E. Degas, G. Seurat, H. de Toulouse-Lautrec; w Polsce: W. Podkowiński, J. Pankiewicz, J. Fałat, L. Wyczółkowski, S. Masłowski oraz J. Stanisławski.

Elementy impresjonizmu w literaturze polskiej spotykamy w poezji K. Przerwy-Tetmajera (“Melodia mgieł nocnych (Nad Czarnym Stawem Gąsienicowym)”, “Widok ze Świnicy do Doliny Wierchcichej” i in.), a także w prozie S. Żeromskiego, W. Reymonta i W. Berenta.

Intuicjonizm - prądy, kierunki, filozofia
Idealizm - prądy, kierunki, filozofia