Szlachta polska przedstawiona w literaturze dużej mierze poddana jest krytyce. Zdarzały się jednak wyjątki, przedstawiające szlachciców jako ludzi porządnych porządnych honorowych. Już w epoce oświecenia, Ignacy Krasicki pisał negatywnie na temat tej warstwy społecznej.
W utworze “Do króla” opisane były błędne zarzuty szlachciców stosunku do Stanisława Augusta Poniatowskiego. Te, rzekome wady króla były w rzeczywistości zaletami. Także w “Świecie zepsutym” poeta potępiał zachowanie ziemiaństwa. Posądzał je o upadek moralności i obyczajów, obłudę i brak szacunku do tradycji. Kolejny, krytyczny obraz Szlachty można odnaleźć “Kordianie” Juliusza słowackiego, który ośmiesza szlacheckich przywódców powstania oraz rewolucjonistów, którzy myśleli, że bez pomocy chłopów wywalczą niepodległość.
“Wesele” Stanisława Wyspiańskiego opisuje stosunek szlachty o wyzwolenie narodu. Bali się oni podjęcia walki przez chłopów, których uważali za niewykształconych i nieobeznanych w sytuacji politycznej. Myśleli, że tylko oni mają prawo do podejmowania decyzji dotyczących przyszłości społeczeństwa. Oprócz krytyki można też spotkać wszechstronność opisu szlachty. Wady i zalety tej grupy zauważył Adam Mickiewicz w “Panu Tadeuszu“. Mówił on o pielęgnowaniu tradycji, kultury, ale także żartobliwie przedstawił drobne wady, takie jak na przykład skłonność do naśladowania cudzoziemskiej mody przez Telimenę.
Gombrowicz, w “Ferdydurke” satyrycznie skrytykował nudę, sztuczną grzeczność oraz, przede wszystkim szablonowo ustalone normy zachowań, które mimo upływu czasu nie zmieniały się. Omówił to na przykładzie rodziny Hurleckich, którzy nie szanowali służby, traktując parobków jak przedmioty. Konstanty uznał syna, za gonego następcę, gdyż ten potrafił już go naśladować bijąc po twarzy parobka.
Przygotowała
Linka
