Franciszkanizm – prądy, kierunki, filozofia
Franciszkanizm to filozofia stworzona przez średniowiecznego ascetę św. Franciszka z Asyżu, wyznająca zasadę bezwzględnego ubóstwa i prostoty obyczajów. Formuła franciszkańska głosiła konieczność wyzbycia się dóbr doczesnych i zaufania Bogu w sprawach materialnych.
Naturalne, proste życie...
Futuryzm – prądy, kierunki, filozofia
Futuryzm to awangardowy kierunek literacki i artystyczny rozwijający się w pierwszym ćwierćwieczu XX wieku, mający wiele wspólnego z dadaizmem. Teoretykiem tego kierunku oraz autorem futurystycznego manifestu był włoski poeta Tomasso Marinetti, który głosił idee anarchistycznego...
Futuryzm w Polsce – prądy, kierunki, filozofia
Polscy futuryści, inaczej Awangarda Warszawska, to grupa poetycka, w skład której wchodzili: Bruno Jasieński, Stanisław Młodożeniec, Anatol Stern, Adam Ważyk, T. Czyżewski. Za prekursora polskiego futuryzmu uważa się Jerzego Jankowskiego, autora futurystycznego zbioru wierszy...
Hedonizm – prądy, kierunki, filozofia
Hedonizm to filozofia stworzona w starożytnej Grecji (V/IV w. p.n.e.), uznająca przyjemność za główny cel dążeń życiowych i najwyższe dobro człowieka. Natomiast warunkiem szczęścia jest unikanie cierpienia.
Patrz również: Kazimierz Przerwa-Tetmajer.
Lektura dodatkowa:
- W. Tatarkiewicz, "Historia...
Humanizm – prądy, kierunki, filozofia
Humanizm (łac. "humanitas" - "człowieczeństwo", "ludzkość") to prąd umysłowy renesansu, który poprzedził jakby całą epokę, był jej zwiastunem, "świtem" - jak zwykło się mówić. Waga tego pierwszego objawienia polegała przede wszystkim na uzmysłowieniu sobie...
Charakterystyka głównej bohaterki książki pt. ‘Siłaczka’
Główną bohaterką "Siłaczki" Stefana Żeromskiego jest Stanisława Bozowska. Ukończyła ona gimnazjum w Warszawie. Marzenia o studiach w Zurychu porzuciła na rzecz pracy wśród wiejskich dzieci. Początkowo zarabiała udzielając korepetycji jako guwernantka, a w późniejszym...
Matki i sposoby ich portretowania we fragmentach PRZEDWIOŚNIA Stefana Żeromskiego i CUDZOZIEMKI Marii Kuncewiczowej.
"Matka jest ciepłem, jest pokarmem, matka jest pełnym błogości stanem zadowolenia i bezpieczeństwa (...). Nic nie musisz zrobić aby być kochanym - miłość matki nie jest obwarowana żadnym warunkiem..." Tak pisał o matce Erich...
Idealizm – prądy, kierunki, filozofia
Idealizm to kierunek filozoficzny, zakładający pierwotność ducha, idei, świadomości i wtórność materii, przeciwstawny materializmowi.
Idea - myśl; filoz. bezpośredni przedmiot myśli (poznania), pojęcie, wyobrażenie; myśl przewodnia, twórcza; główna tendencja utworu; pomysł, koncepcja; pojęcie abstrakcyjne.
Idealista -...
Impresjonizm – prądy, kierunki, filozofia
Impresjonim pochodzi od francuskiego słowa "impression" - wrażenie. Kierunek w malarstwie ukształtowany we Francji w drugiej poł. XIX w, mający swoje odpowiedniki w literaturze, m.in. w poezji P. Verlaine'a. Przedstawiciele impresjonizmu przedstawiali świat tak,...
Intuicjonizm – prądy, kierunki, filozofia
Intuicjonizm to teoria filozoficzna zapoczątkowana przez Bergsona (patrz hasło: Młoda Polska). Głównym narzędziem poznania świata jest intuicja i instynkt życiowy, a nie rozum. Intuicja, ponieważ jest częścią przyrody, pozwala poznawać ją od wewnątrz, a...
Irenizm – prądy, kierunki, filozofia
Irenizm pochodzi od greckiego słowa "eirene" - "pokój". Koncepcja Erazma z Rotterdamu, dzieląca wojny na sprawiedliwe (obronne) i niesprawiedliwe (zaborcze). Erazm podkreślał ponadto niemoralność wszelkich wojen, głosił pogodną doktrynę harmonii między łaską a naturą,...
Irracjonalizm – prądy, kierunki, filozofia
Irracjonalizm to pogląd filozoficzny, głoszący, że rzeczywistość jest niedostępna poznaniu rozumowemu. Nurt ten odwołuje się do przekonań wyprowadzonych z intuicji, wiary, instynktu i tradycji. Wykształcił się pod koniec epoki oświecenia jako protest przeciw racjonalizmowi.
Według...
Katastrofizm – prądy, kierunki, filozofia
Katastrofizm to zespół tendencji historiozoficzno-moralistycznych związanych z przekonaniem o nieuchronnej i bliskiej katastrofie, zagrażającej współczesnemu światu.
Kierunek przejawiający się w filozofii, teorii kultury i literaturze europejskiej, zwłaszcza w okresie dwudziestolecia międzywojennego, czerpał inspiracje teoretyczne z...
Klasycyzm – prądy, kierunki, filozofia
Klasycyzm to kierunek artystyczno-literacki, mający swoje źródła w kulturze antycznej (czyli klasycznej: grecko-rzymskiej). Sztuka epok późniejszych nawiązywała do tradycji antyku, wykorzystując jego wzorce.
Sztuka antyku na długi czas określiła europejskie kanony piękna. Od łacińskiego słowa...
Kontrreformacja – prądy, kierunki, filozofia
Kontrreformacja to prąd powstały w Kościele katolickim wobec zagrożenia reformacją. Działania podejmowane przez Kościół katolicki w celu przeciwstawienia się postępom różnowierstwa były następujące:
powstanie Towarzystwa Jezusowego (jezuitów) w celu zorganizowania kampanii antyprotestanckiej
powołanie Trybunału...
Kubizm – prądy, kierunki, filozofia
Kubizm to kierunek w malarstwie i rzeźbie zapoczątkowany w 1906 r. przez Hiszpana Pabla Picassa (1881-1973) i Francuza Georgesa Braque (1882-1963).
Artyści wyciągnęli wnioski z eksperymentatorskich pomysłów P. Cezanne'a (patrz hasło: impresjonizm), który dążył do...
Manieryzm – prądy, kierunki, filozofia
Manieryzm jest to jeden z nurtów renesansu, który pojawił się w drugiej poł. XVI w. Stał on w opozycji wobec renesansowego klasycyzmu.
Główne założenia manieryzmu to:
niezależność wobec autorytetu sztuki klasycznej (antycznej)
wyeksponowanie indywidualizmu i...
Materializm dialektyczny – prądy, kierunki, filozofia
Materializm dialektyczny to teoria filozoficzna stworzona przez Karola Marksa i Fryderyka Engelsa, a rozwinięta przez Włodzimierza Lenina. Twórcy tego kierunku głosili tezę o pierwotności materii i wtórności świadomości, poznanie rzeczywistości traktowali jako ciągły proces...
Mesjanizm – prądy, kierunki, filozofia
Mesjanizm to (w literaturze polskiej) przekonanie o szczególnej roli Polski i narodu polskiego w dziejach świata. Jego elementy pojawiają się w XVII wieku jako jeden ze składników sarmatyzmu, przede wszystkim wiara w misję dziejową...
Młodzi – prądy, kierunki, filozofia
Młodzi to ugrupowanie literacko-społeczno-kulturalne na ziemiach polskich w drugiej połowie XIX w, którego celem było propagowanie nowych trendów w polskiej mentalności. "Młodzi" to pozytywiści, którzy odważyli się sprzeciwić "starym" - epigonom romantyzmu.
Nadrzędnymi hasłami ruchu...
